کاشی‌های سرامیک و پرسلان هم مستحکم هستند و هم ظریف. این مواد بسیار سخت و بادوام بوده و در صورت نصب صحیح سرامیک و با استفاده از زیرلایه محکم می تواند دهه‌ها ماندگار باشد. با این حال برای اینکه مستحکم باشد باید از یک زیر لایه محکم و مقاوم استفاده نمایید. اگر این مایع زیرلایه که در زیر سرامیک استفاده می‌شود، مناسب نباشد، کاشی‌های سرامیک محکم نمانده، شل شده و تکان می‌خورند. رطوبت، حرکت و چسبندگی باعث می‌شود برخی از زیرلایه‌ها برای کاشی‌های سرامیک و پرسلان مناسب تر باشند.
زیرکف در مقایسه با زیرلایه
باید اجزای کف را مجزا کنیم تا بهترین راه نصب کاشی‌های سرامیک را درک نماییم. به جز کفپوش‌های سنگی، هر نوع کفپوش از سه ماده تشکیل می‌شود: تیرآهن‌ها یا زیربنای اصلی؛ زیرکف که یا از جنس تخته چوب است یا از چوب خالص؛ و زیرلایه، که در زیر کفپوش سرامیک قرار می‌گیرد و مواد روی آن را می‌پوشاند. تمام این سه لایه در همه خانه‌ها دیده نمی‌شود. در خانه‌ای با زیربنای بتن یا زیرزمین، کاشی سرامیک اغلب مستقیما روی بتن نصب می‌شود.
در نصب کفپوش به جز سرامیک، نصب مناسب آن به کیفیت ماده زیرلایه بستگی دارد. برای نصب کاشی سرامیک شش نوع زیرلایه مناسب وجود دارد.
تخته‌های سیمانی
تخته های سرامیکی بهترین زیرلایه برای کاشی‌های سرامیک کف، دیوار و پیشخوان، محسوب می‌شود. این تخته‌های سیمانی توسط شرکت‌های مختلف تولید شده و با نام‌های مختلف DensShield، Hardiebacker و WonderBaord موجود هستند. تخته سیمانی نوعی تخته مخلوط سیمان و خرده های فایبرگلاس است که در ضخامت ۱ تا ۳ سانتی متر و در اندازه های ۲ تا ۴ یا ۲.۵ تا ۵ متر ساخته می‌شود. تخته‌های سیمانی به همراه ملات چسبنده بهترین ماده برای نصب سرامیک هستند زیرا به راحتی روی کف قرار گرفته و سرامیک روی آن‌ها می‌نشیند. در گذشته زیر سرامیک تنها ملات قرار می‌دادند. معرفی و ظهور تخته‌های سرامیکی در سال ۱۹۷۰ به دلیل ضخامت کم و ارزان بودن نه تنها در نصب سرامیک انقلابی به پا کردد بلکه هر فرد می‌توانست به راحتی سرامیک‌های باکیفیت را خودش نصب کند.
لایه‌های چوب
لایه‌های چوب یکی از بهترین مواد برای نصب در زیر کفپوش هستند زیرا هم خاصیت چسبندگی داشته و هم ضدآب هستند. در صورت نفوذ آب به زیر کفپوش مانند پارکت باعث باد کردن چوب نمی‌شود. این لایه‌های چوب روی تخته‌های سیمانی یا زیرکف چوبی قرار می‌گیرند تا کف دولایه ایجاد کند. درزها نباید روی یکدیگر سوار شوند و پیچ‌ها نصب شده روی زیرلایه نباید به تیرآهن‌های زیرین وصل باشد تا امکان حرکات جزئی فراهم شود.
یادتان باشد نصاب‌های حرفه‌ای از لایه‌های چوب استفاده نمی‌کنند زیرا اغلب‌شان سرامیک را روی تخته‌های سیمان نصب می‌کنند. اما امکان نصب سرامیک روی چوب وجود دارد و پیش از اختراع تخته‌های چوبی از این روش استفاده می‌شد.
بتن
بتن هم می‌تواند زیرلایه نصب سرامیک باشد. در حقیقت، بتن به دلیل نزدیکی به ملات که در گذشته برای نصب سرامیک استفاده می‌شد، یکی از مناسب‌ترین مواد برای این کار است. این بتن باید آماده و یکدست بوده و در معرض آسیب و ترک نباشد. در صورت وجود ترک نباید روی آن سرامیک نصب کرد زیرا باعث ترک سرامیک می‌شود.
برای کاهش ترک، می‌توانید از ماده چسبنده استفاده کنید. ماده چسبنده سرامیک را از بتن زیرین جدا کرده و از سرایت ترک بتن به سرامیک پیشگیری می‌کند.
ملات
در گذشته برای نصب سرامیک یک لایه ملات سیمان بر روی کف قرار می‌دادند و روی آن را با سرامیک می‌پوشاندند. این ملات می‌تواند ابتدا سطح را هموار کند و سپس سرامیک را بر روی خود جا دهد. بنابراین در عین حال نقص‌های موجود بر روی کف نیز پوشانده می‌شود. با این حال ساخت ملات یک کار دشوار و حرفه‌ای است و شاید خودتان از پس آن برنیایید. استفاده از یک فرد حرفه‌ای هم می‌تواند هزینه بر باشد زیرا ساخت ملات دشوار و زمان بر است. ملات وزن کف را افزایش می‌دهد، به همین دلیل امروزه کمتر کسی از ملات استفاده می‌کند و کمتر سطحی را می‌بینید که از ملات پوشیده شده باشد. با این حال گاهی اوقات در کف حمام از ملات استفاده کرده و سرامیک را روی آن قرار می‌دهند.
نصب سرامیک جدید روی سرامیک قدیمی:
کندن سرامیک‌های قدیمی و ترک خورده می‌تواند یک کار دشوار و دردسرساز باشد و کل خانه را به هم بریزد. به همین دلیل شاید تصور کنید سرامیک‌های جدید را روی سرامیک قدیمی نصب نمایید. در صورت رعایت شرایط و قوانین می‌توانید این کار را به خوبی انجام دهید. کاشی زیرین باید در شرایط خوبی به سر برده و خوب متصل شود و سپس با کمک یک ماده چسبنده با کیفیت سرامیک جدید را روی سرامیک قدیمی نصب نمایید. علاوه بر این می‌توانید دو عامل را درنظر بگیرید:
- دو لایه سرامیک می‌تواند سنگین باشد و ممکن است تیرآهن و زیربنای ساختمان نتواند آن را تحمل کند. زیربنای مناسب برای تحمل یک لایه سرامیک شاید نتواند دو لایه سرامیک را تحمل کند.
- یک لایه سرامیک اضافی ضخامت کف را افزایش می‌دهد. بنابراین ضخامت سطح می‌تواند مثلا بین سطح سرامیک آشپزخانه و کفپوش سالن فاصله ایجاد کند. یا اینکه برای افزایش ضخامت باید زیر در را بسابید تا ارتفاع در کاهش یابد و باز و بسته شود.
کفپوش وینیل تک ورق
کاشی سرامیک می‌تواند مستقیما روی کفپوش وینیل نصب شود، اما برای این کار یک شرط وجود دارد. به طور کلی در صورت استفاده از کفپوش وینیل به عنوان زیرلایه این شرایط وجود دارد:
- ورقه وینیل باید تمیز و عاری از موم یا مواد دیگر باشد. (در صورت داشتن وینیل براق و گلاسه باید آن را بکنید زیرا ممکن است چسب سرامیک روی آن نچسبد.)
- ورقه وینیل باید تک لایه بوده و خوب بچسبد. نباید از قبلا روی آن چیزی چسبیده باشد یا اینکه اثر فوم روی آن دیده شود. (به عبارت دیگر، اطمینان حاصل کنید ورقه وینیل قابلیت چسبندگی داشته و روی آن سطح اضافی وجود ندارد.)
- زیرلایه زیر وینیل باید کمتر از استاندارد صنعتی شکست داشته باشد: شکست ال (شاید شما نتوانید شکست را اندازه گیری کنید). با این حال اگر در هنگام راه رفتن روی کف متوجه تکان خوردن آن شده و انعطاف پذیری آن را حس کردید این شکست زیاد است. در این صورت باید تیرآهن یا زیرلایه را تعمیر کنید.
با یک کاتر قسمتی از سرامیک را جدا کرده و ببینید آیا سرامیک با چسب قوی چسبیده شده است یا نه. با یک تیغه یا پیچ گوشتی تیز وینیل را بردارید. اگر نتوانستید توانید با کمک کاترها تیغه را بردارید. با نصب کاشی بر روی ورقه وینیل، از چسبنده‌های باکیفیت استفاده کنید تا وینیل و کاشی را نصب کند.
کفپوش‌های وینیل صاف و گلاسه بر روی زیرلایه سرامیک موثر نیستند. درباره نصب کاشی روی وینیل هیچ نظر قطعی وجود ندارد که بخواهیم بگوییم از چسب کامل استفاده شود یا برچسب، یا اینکه سرامیک روی وینیل چند لایه نصب می‌شود یا نه.
گزینه دیگر این است که بر روی وینیل از تخته سیمان ۱ سانتی متری استفاده نمایید. در صورتی که با افزایش ضخامت ایجاد شده مشکلی نداشته باشید می‌توانید از این روش استفاده کنید.
موارد غیرمجاز این صنعت
گرچه بسیاری از سازمان‌ها استفاده از این شش ماده برای زیرلایه سرامیک را مجاز می‌دانند، اما برخی از سازمان‌ها مخالف‌اند. سازمان‌ها معتقدند برداشتن زیرلایه فعالی و نصب تخته‌های سیمان تنها روش مناسب برای نصب سرامیک است. این عقاید بی دلیل نیست زیرا سازمان‌ها در صورت اهدای مجوز برای نصب سرامیک در قبال عواقب آن مسئول هستند.
در صورت استفاده از یک فرد متخصص ممکن است آن فرد درباره نصب سرامیک روی ورقه‌های وینیل اصرار بورزد یا اینکه روش‌های دیگری را پیشنهاد دهد. در این صورت می‌توانید ایده‌های آن‌ها را به کار گرفته و از تجربه‌هایشان استفاده کنید. مطمئنا هیچ سازنده‌ای نمی‌خواهد کار خود را با نقص انجام داده و سپس مجبور به بازسازی آن باشد، بنابراین می‌توانید به پیشنهادهای فرد اعتماد کنید.
مواد نامناسب و ضعیف
برخی از مواد نباید برای زیر سرامیک استفاده شوند:
- تخته چوبی: این تخته‌های چوبی باریک در برخورد با آب، باد می کنند و برای کف مناسب نیستند.
- تخته‌های فایبرگلاس: تخته‌های فایبرگلاس هم مانند چوب نمی‌توانند آب را تحمل کنند.
- لایه‌های مختلف وینیل: یک لایه وینیل اشکالی نداردی اما بیش از یک لایه مناسب نیست.
- وینیل بدون روکش: ورقه‌های وینیل باید یک لایه روکش داشته باشند تا سرامیک روی آن‌ها بنشیند.
- تخته فیبر متراکم: تخته‌های فیبر متراکم مانند ماسونیت رطوبت را تحمل نمی‌کنند و نباید آن را به عنوان زیرلایه سرامیک انتخاب کرد.
- گچ یا دیوار خشک: گرچه سرامیک را می‌توان بر روی گچ یا دیوار خشک دیوار نصب کرد با این حال این مواد هرگز نباید به عنوان زیرلایه کف استفاده شوند.