تابلو برق ساختمانی از اجزای مهم و ضروری یک مجتمع مسکونی یا تجاری است. وظیفه‌ی آنها حفاظت از مدارها و مدیریت توزیع برق در ساختمان است یک تابلو برق از مجموعه تجهیزات کنترلی و حفاظتی مانند کلیدهای مغناطیسی، کلیدهای اتوماتیک، محافظ جان، رله‌های کنترلی و نمایشگرها تشکیل شده است این تجهیزات از مدارهای برق در مقابل اضافه بار، اتصال کوتاه، برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی جلوگیری می‌کنند.
تابلو برق کمک می‌کند تا راه‌اندازی و کنترل تجهیزات برقی را به آسانی انجام دهیم، با توجه به کاربرد بسیار زیاد این نوع تابلو برق، کارشناسان پرشین تکنیک، مجری ساخت تابلو برق ساختمان در تهران، در این مقاله اطلاعات موردنیاز در مورد آن‌را در اختیار شما قرار خواهند داد تا بتوانید ضمن در اختیار داشتن اطلاعات کافی، نسبت به خرید آن اقدام کنید.
انواع تابلو برق ساختمان
تابلوهای برق که در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند، انواع مختلفی دارند. انواع آنها شامل موارد زیر است:
- تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور اصلی
- تابلو برق مشاعات یا تابلو برق عمومی
- تابلو توزیع برق واحدها
- تابلو برق آسانسور
- تابلو جریان ضعیف
- تابلو توزیع برق دیزل ژنراتور
- تابلو توزیع برق یو پی اس
برای آشنایی بیشتر شما کاربران عزیز، در ادامه توضیحات کامل‌تر همراه با جزئیات بیشتری را در مورد مهم‌ترین و پرکاربردترین آنها در اختیار شما قرار خواهیم داد.
تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور اصلی:
تابلو برق اصلی یا تابلو کنتور، برق تمام ساختمان ازجمله واحدها و مشاعات را تأمین می‌کند. این تابلو در نقشه با MDP نمایش داده می‌شود. کابل اصلی برق ابتدا وارد این تابلو شده و سپس در ساختمان توزیع می‌شود این تابلو شامل قسمت ورودی، قسمت کنتور و قسمت خدمات است که در ادامه، اطلاعات لازم در مورد هریک از این قسمت‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
قسمت ورودی تابلو برق اصلی:
یک کابل ۴ رشته‌ای با سطح مقطع ۱۶ میلیمتر مربع ورودی تابلو برق را تشکیل می‌دهد. از این ۴ رشته، ۳ رشته به فاز و یک رشته به PEN می‌رود. سه رشته‌ی فاز به ورودی کلید اتوماتیک متصل می‌شوند.
خروجی کلید اتوماتیک نیز دو قسمت ورودی فیوز شیشه‌ای و ورودی فیوز سکسیونری را تغذیه می‌کند. سپس خروجی هر فیوز شیشه‌ای به یک سر چراغ سیگنال وصل شده و سر دیگر چراغ سیگنال به نول وصل می‌شود هرکدام از خروجی‌های فیوز سکسیونری نیز بایستی بر روی شینه فاز جداگانه‌ای قرار بگیرند تا متصل کردن هریک از کنتورها به شینه‌ها امکان‌پذیر باشد.
پس از حفاظت و به منظور انشعاب گرفتن، شما نیاز به باس بار دارید که یک تسمه فلزی با سوراخ‌هایی بر روی آن است. سیم‌های ورودی و خروجی توسط کابلشو بر روی آن بسته شده و به وسیله‌ی مقره‌های عایق از تماس باس بار با بدنه‌ی تابلو محافظت می‌شود.
این همان قسمتی است که مسئولیت آن با اداره برق است و توسط آن اداره پلمپ می‌شود چهارمین سیم نیز که به عنوان هادی حفاظتی-خنثی عمل می‌کند، بایستی ابتدا بر روی شینه‌ی زمین متصل شده و بعد از آن به شینه‌ی نول جمپر شود.
قسمت کنتور تابلو برق اصلی:
کابل اصلی پس از ورود به ساختمان، از قسمت پایین وارد تابلو کنتور و سپس وارد کلید فیوز که از نوع قابل قطع شدن زیر بار است، می‌شود. تعداد کنتورهای این تابلو بر اساس تعداد واحدهای مسکونی ساختمانی مشخص می‌شود به عنوان مثال، در یک ساختمان ۳ طبقه که هر طبقه یک واحد آپارتمان دارد، تعداد ۴ عدد کنتور در تابلوی اصلی قرار می‌گیرد.
یکی از این ۴ کنتور برای تابلوی عمومی و بقیه‌ی ۳ کنتور هرکدام برای یکی واحدها است. در صورتی که واحدها تک فاز باشد، تابلو برق خانگی تک فاز، و اگر ساختمان دارای آسانسور باشد، تابلو برق اشتراکی سه فاز خواهد بود در قسمت وسط تابلو تابلو برق ساختمان، مدارهای برق‌رسانی به واحدهای ساختمان قرار می‌گیرند. کنتاکتورها در همین قسمت نصب می‌شوند و خروجی هر کلید فیوز وارد کنتور می‌شود.
توجه داشته باشید که در زمان اتصال فاز به کنتورها لازم است که تعادل بار بر روی فازها برقرار باشد. همچنین نام فاز در کنار هر خط ورودی به کنتور به وسیله‌ی برچسب مشخص شده باشد دلیل استفاده از رله کنترل فاز در بعضی از تابلوها همین است.
رله کنترل فاز وظیفه‌ی محافظت از مدار در مقابل افت ولتاژ، اضافه ولتاژ، عدم تقارن و توالی فاز است. محل نصب رله کنترل فاز در ابتدای مدار و بعد از فیوز است لازم است که برای هر واحد یک شینه نول در تابلوی برق اصلی نصب شود. ضمن اینکه شینه نول باید روی مقره قرار گیرد.
در صورت عدم نصب یک شینه نول برای هر واحد، لازم است که در تابلو مینیاتوری واحدها از محافظ جان استفاده شود. در چنین وضعیتی، لازم است که سیم‌ها و کابل‌ها به صورت پیچی به شینه نول متصل شوند توجه داشته باشید که شینه ارت باید مستقیماً بر روی تابلو نصب شود و محلی که شینه را نصب می‌کنید نباید هیچگونه رنگی داشته باشد منظور این است که اگر تابلو برق دارای رنگ است، لازم است که رنگ قسمت اتصال شینه ارت به تابلو کاملاً تراشیده شود. در غیر این صورت، به دلیل عایق بودن رنگ، اتصال مناسبی انجام نمی‌شود. بدنه‌ی تابلوهای فلزی حتماً باید ارت شود.
همچنین باید خروجی کنتور هر واحد آپارتمان به کلید مینیاتوری همان واحد متصل شود. بدین ترتیب، بین خروجی کلیدهای مینیاتوری هر واحد به محافظ جان ۳۰ میلی‌آمپر همان واحد اتصال برقرار می‌شود. ضمن اینکه کلید سه فاز متعلق به تابلو مشاعات است و خروجی آن باید به تابلو مشاعات وصل شود برای اتصال سیم‌ها به شینه از دسته‌بندی استفاده کنید. به همین منظور و برای اینکه سیم‌کشی‌های داخل تابلو منظم شوند از داکت یا بست کمربندی استفاده کنید. فراموش نکنید که در زمان سیم‌کشی کابل‌ها و سیم‌ها را برچسب‌گذاری کنید.
اگر قصد آشنایی با دیگر تابلو برق چون تابلو برق استخر را خواهید داشت می توانید از طریق لینک مربوطه به آن مراجعه فرمایید.
نقشه تابلو کنتور:
تابلو کنتور دارای برق سه فاز است. البته تغذیه کننده‌ی تابلو بر اساس نیاز ساختمان انتخاب می‌شود.
- هر سه سیم فاز ابتدا وارد کلید فیوز می‌شوند. این کلید فیوزها باید از نوع قابل قطع شدن زیر بار باشند.
- کلید فیوز باید در انتهای پایینی تابلو و در جایی که کابل اصلی وارد تابلو می‌شود نصب شود.
- هریک از سه سیم مربوط به فازها به یک سر لامپ‌ها متصل شده و سر دیگر لامپ‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند. همچنین لازم است که سر راه هریک از لامپ‌ها نیز یک فیوز شیشه‌ای قرار داده شود.
- به دلیل استفاده‌ی زیاد از سیم‌های نول و ارت در تابلو کنتور، لازم است برای هریک از آنها شینه یا ترمینال در نظر گرفته شود.
- لازم است که هریک از سه خروجی کلید فیوز به شینه‌ی جداگانه‌ای مجهز باشد. به این صورت می‌توانید هریک از کنتاکتورها را پس از تقسیم بین فازها به این شینه‌ها متصل کنید.
- توجه داشته باشید که شینه‌ی مربوط به اتصال ارت باید به بدنه‌ی فلزی تابلو و درهای آن اتصال داشته باشد.
تابلو برق مشاعات یا تابلو برق عمومی:
از انواع تابلو برق ساختمان، تابلو برق مشاعات یا تابلو برق عمومی است که برای تأمین برق آن قسمتی از ساختمان که تمام ساکنین مجتمع مسکونی یا مجتمع تجاری از آن به صورت مشترک استفاده می‌کنند، به کار برده می‌شود برای نمونه می‌توانیم از قسمت‌های راه‌پله، پارکینگ، پشت‌بام و حیاط نام ببریم.
سیستم‌های آنتن مرکزی، اعلام حریق، آیفون، موتورخانه، پمپ آب، آسانسور و پله برقی نیز از این تابلو تغذیه می‌شوند از آنجایی‌که این تابلو باید در دسترس تمام ساکنین مجتمع قرار داشته باشد، معمولاً آن را در پیلوت مجتمع مسکونی یا تجاری نصب می‌کنند. این تابلو در نقشه با GDB نمایش داده می‌شود.