فتق دیسک گردن میتواند انواع مختلفی از دردها را در فرد ایجاد کند یا هیچ علامتی نداشته باشد. درد میتواند از گردن، بازو یا دست به نواحی دیگر منتشر میشود، متغیر باشد. گاهی بی حسی یا ضعف بازو یا دست ممکن است وجود داشته باشد. در حالی که فتق دیسک گردن ممکن است از نوعی تروما یا آسیب گردن نشات بگیرد، علائم معمولاً خود به خود شروع میشوند.
درد دیسک گردن و علائم مرتبط با آن که در یک بازو یا دست احساس خواهد شد بسته به اینکه فرد کدام دیسک فرد دچار فتق شده است و کدام ریشه عصبی گیر کرده است دچار التهاب شده است، علائم هر فرد ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی یا ضعف میتواند به هر دو بازو یا پایین بدن در صورت آسیب نخاع وارد شود. از دست دادن کنترل روده یا مثانه نیز از علائم نادر اما ممکن است.
مدیریت درد برای فتق دیسک گردن
درد گردن یا بازو ناشی از فتق دیسک گردن ممکن است کوتاه مدت باشد و فقط چند روز طول بکشد یا مزمن شود و ماهها یا بیشتر بهبود آن زمان ببرد. گاهی درد میآید و میرود، یا در طول فعالیتهای خاص شعلهور میشود. وقتی درد گردن یا بازو ناشی از فتق دیسک باشد، علائم معمولاً در عرض ۴ تا ۶ ماه کاملاً برطرف میشوند، حتی اگر خود دیسک بهبود نیابد.
در بیشتر موارد درد فتق دیسک گردن را میتوان با درمانهای غیر جراحی، مانند داروهای ضد درد بدون نسخه، فیزیوتراپی برای تقویت و کشش گردن، کمپرس آب سرد و گرم یا اصلاح فعالیتها برای جلوگیری از حرکات دردناک تا زمانی که درد فروکش کرده است گاهی اوقات، ممکن است برای کمک به کاهش درد و بهبود توانبخشی، به استروئیدهای خوراکی یا تزریق اپیدورال یا انتخابی ریشه عصبی با استفاده از اشعه ایکس و کنتراست نیاز باشد.
فتق دیسک گردن:
شش دیسک بین مهرهای در ستون فقرات گردنی وجود دارد. هر دیسک گردن بین مهرههای مجاور (یکی در بالا و دیگری در پایین) قرار دارد تا بدن مهرهها را تحت فشار قرار دهد و به توزیع بار از گردن و سر کمک کند. یک دیسک دارای ۲ جز اصلی است.
آنولوس فیبروزوس:
این لایه بیرونی محکم از الیاف کلاژن متحدالمرکز ساخته شده که دیسک را به اندازه کافی قوی میکند تا از لایه داخلی نرم آن محافظت کند. حلقه فیبروزوس به تحمل بارهای سنگین ستون فقرات و جذب ضربهها کمک میکند.
هسته پالپوزوس:
این فضای داخلی ژل مانند یک شبکه شل از الیاف است که در ژل موکوپروتئینی معلق و در داخل حلقه فیبروزوس محافظت میشود. هسته پالپوس بالشتک و انعطاف بیشتری برای حرکات فراهم میکند.
فتق دیسک زمانی اتفاق میافتد که بخشی یا تمام لایه بیرونی محافظ آن پاره شود و مقداری از هسته پالپوزوس به داخل پارگی نشت کند. فتق دیسک معمولاً زمانی بیشترین درد را ایجاد میکند که هسته پالپوزوس که حاوی پروتئینهای التهابی است از دیسک خارج شده و بر روی ریشه عصبی مجاور نشت کند. در موارد کمتر، فتق دیسک ممکن است به نخاع نشت کند.
علائم شایع دیسک گردن:
فتق دیسک گردن یکی از شایعترین علل گردن درد است. اگر دیسک بر روی یک ریشه عصبی فشار آورد، علائم شایع دیسک گردن نیز شامل موارد زیر است:
- بیحسی یا سوزن سوزن شدن در شانه یا بازو که ممکن است تا انگشتان فرد انتشار یابد.
- ضعف در دست یا بازو
اگر به نخاع فرد فشار وارد شود، ممکن است علائم جدی تری را تجربه کند، از جمله این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تلوتلو خوردن یا راه رفتن ناهنجار
- سوزن سوزن شدن یا احساس فشار که از بدن فرد به سمت پاهای وی انتشار خواهد یافت.
- مشکلات استفاده از دست و بازو برای مهارتهای حرکتی ظریف
- از دست دادن تعادل و هماهنگی
عوامل خطر برای فتق دیسک گردن:
خطر ابتلا به فتق دیسک با افزایش سن افزایش مییابد. برخی تخمینها نشان میدهند که فتق دیسک گردن در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی بیشتر است. میزان فتق دیسک گردن در جمعیت بزرگسال بین ۰.۵% و ۲% تخمین زده شده است.
چه زمانی فتق دیسک گردن جدی است؟
به ندرت، علائم فتق دیسک گردن ممکن است کمکم برطرف شوند، نه اینکه در نهایت تثبیت شوند و خودبهخود برطرف شوند. اگر ریشه عصب گردنی در حالت فشرده یا ملتهب باقی بماند، ممکن است گزگز، بی حسی یا ضعف در بازو پیشرفت کند.
به طور مشابه، اگر طناب نخاعی توسط فتق دیسک گردن فشرده یا ملتهب شود، ممکن است مشکلاتی در راه رفتن، هماهنگی یا کاهش کنترل مثانه یا روده وجود داشته باشد. این نوع نقایص عصبی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند تا از بدتر شدن یا دایمی شدن آنها جلوگیری شود.
تشخیص دیسک گردن:
تشخیص فتق دیسک با معاینه فیزیکی کامل گردن، بازوها و اندام تحتانی آغاز میشود. پزشک گردن فرد را از نظر انعطاف پذیری، دامنه حرکتی و علایمی که نشان میدهد ریشههای عصبی یا نخاع وی تحت تاثیر فتق دیسک قرار گرفتهاند، بررسی میکند.
پزشک از فرد درباره علائم وی سوالاتی را میپرسد، درد، بیحسی، سوزن سوزن شدن و ضعف فرد در کجا رخ میدهد. اشعه ایکس یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) ممکن است سفارش داده شود.
درمان دیسک گردن:
درمان غیرتهاجمی شامل دارو، استراحت، ماساژ، فیزیوتراپی، ورزش، آب درمانی، مراقبتهای کایروپراکتیک و مدیریت درد است. اما لازم به ذکر است که بیش از ۹۵ درصد از افراد مبتلا به درد بازو به علت فتق دیسک در حدود شش هفته بهبود مییابند و میتوانند به فعالیت عادی خود باز گردند.
اگر فرد به درمان غیرتهاجمی پاسخ ندهد یا علائم فرد بدتر شود، پزشک ممکن است برای درمان قطعی دیسک گردن، جراحی را توصیه کند.
درمان های غیر جراحی فتق دیسک گردن:
- خود مراقبتی: استراحت، کاهش فعالیت، استفاده از کمپرس آب گرم و سرد و مصرف برخی از داروها.
- مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی: آسپرین، ناپروکسن، ایبوپروفن و سلکوکسیب
- مصرف برخی مسکنها مانند استامینوفن
- شل کنندههای عضلانی مانند متوکاربامول (روباکسین)، کاریسوپرودول (سوما) و سیکلوبنزاپرین (فلکسیریل)
- تزریق استروئید برای کاهش تورم و التهاب
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست به فرد روشهای درست وضعیت بدن مانند نشستن، بلند شدن و را رفتن را آموزش دهد و به تقویت عضلات گردن، شانه و بازوها نیز کمک خواهد کرد.
- درمانهای دیگر شامل طب سوزنی، یوگا، تغییر در رژیم غذایی، مدیتیشن و بیوفیدبک میباشد.
درمانهای جراحی فتق دیسک گردن:
زمانی که علائم دیسک گردن در فرد در مرحله پیشرفته خود قرار بگیرد جراحی یک گزینه درمانی محسوب میشود که حتما باید توسط بهترین جراح دیسک گردن انجام بگیرد. از رایجترین روشهای جراحی دیسک گردن، قدامی و خلفی است.