فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی یک امر بسیار مهم و ضروری در زمان نقاهت آن‌ها محسوب می‌شود. سکته مغزی یکی از سخت‌ترین و دردناک‌ترین عارضه‌هایی است که ممکن است برای بسیاری از افراد رخ دهد. شخصی که دچار سکته مغزی می‌شود قادر به انجام کارهای روزمره خود نبوده و به‌شدت زمین‌گیر خواهد شد. مراقبت از چنین بیمارانی چالش‌های مخصوص به خود را دارد. از این‌رو مراقبت و پرستاری از بیماران سکته مغزی به تخصص و تجربه نیازمند است. فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی سبب بازیابی و بهبود حرکت چنین بیمارانی با به‌کارگیری تکنیک‌هایی مثل تمرین درمانی، ماساژ، آموزش مهارت‌ها و درمانهای الکتروتراپی (استفاده از جریان‌های الکتریکی) و … خواهد شد.
سکته مغزی (stroke) چگونه رخ می دهد؟
زمانی که یک لخته خونی سبب انسداد شریان خون‌رسان به مغز شود و یا یک رگ خونی مغز پاره شده و خون‌رسانی به بخشی از مغز متوقف شود، سکته مغزی رخ می‌دهد. سکته مغزی سبب اختلال در اکسیژن‌رسانی به مغز و به دنبال آن مرگ سلول‌های مغزی خواهد شد. مرگ سلول‌های مغزی نیز عواقب ناخوشایندی را در پی دارد. درواقع این موضوع می‌تواند سبب اختلال در بخش‌های مختلف بدن فرد شود. سکته مغزی عوارض ناگواری مثل فلج عضلانی، از دست‌دادن حس زبان گفتار، مشکلات بینایی، ادراک بصری، کما و حتی مرگ دارد. فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی تا حد چشم‌گیری می‌تواند سبب بهبود وضعیت حرکت بیماران شود.
هدف از فیزیوتراپی در سکته مغزی
به طور معمول سکته سبب فلج عضلانی در یک قسمت خاص از بدن افراد می‌شود؛ به‌عنوان مثال فرد پس از سکته، کارایی یک بازو و پای خود را از دست می‌دهد. فیزیوتراپیست‌ها در اولین هفته‌ها و ماه‌های بهبود، تمام تلاش خود را با دادن نوعی تمرین به فرد در جهت هماهنگی و تحریک‌پذیری عضلات او به‌کار می‌گیرند. لازم به ذکر است که این امر پیش از این‌که حرکت‌های ارادی بیمار شروع شود انجام خواهد شد. زمانی که عملکرد صحیح عضلات بازگردانی شد، فیزیوتراپی به گونه‌ای انجام می‌شود که بیمار بتواند دوباره مهارت‌های سابق خود را از سر گرفته و سلول‌های سالم مغز نیز بتوانند از نو بخش‌های آسیب‌دیده بدن را تحت کنترل خود درآورده و آن‌ها را بهبود بخشند. این مراحل شامل فیزیوتراپی، توان‌بخشی، گفتار درمانی و … می‌شود.
بیشتر بخوانید: ۱۳ نکته فیزیوتراپی سکته مغزی
اهمیت فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی
بلافاصله بعد از بروز سکته، اکسیژن دوباره به مغز باز می‌گردد. در این حالت بدن و مغز فرآیند طولانی بهبود یافتن آسیب‌های وارده به مغز و از دست‌دادن کارایی عضلات را شروع می‌کنند. لازم به ذکر است که توان‌بخشی پس از سکته، بخش بسیار مهم و بزرگی در روند بهبود بیمار محسوب می‌شود. توان‌بخشی بهطور معمول ۲۴ ساعت بعد از سکته آغاز خواهد شد. فیزیوتراپیست متخصص در سکته مغزی، وظیفه تحریک عضلات و عصب‌های آسیب‌دیده را بر عهده دارد. در واقع فیزیوتراپیست با تحریک عضلات و عصب‌های از کار افتاده از گرفتگی و خشکی آن‌ها جلوگیری خواهد کرد. بعد از این‌که بیمار حرکات اولیه عضلات خود را بهطور مجدد یاد گرفت، پروسه بهبود وارد مراحل پیشرفته‌تری خواهد شد. امروزه فیزیوتراپیست‌های بسیاری وجود دارند که در زمینه توان‌بخشی سکته مغزی و انواع مختلف آسیب‌های نورولوژیکال متخصص می‌باشند.
آن‌ها به خوبی می‌دانند که چگونه به بیمار کمک کنند تا حرکات عضلانی قبل از سکته را دوباره یاد بگیرد. تراپیست‌ها با تکیه‌بر دانش خود از بروز عوارض احتمالی در آینده نیز جلوگیری می‌کنند. بهبود یافتن تعادل، هماهنگی و مهارت‌های اساسی مشابه از موارد مهمی هستند که می‌بایست پس از سکته مغزی تقویت شوند. چراکه تقویت مهارت‌های مذکور می‌تواند در افزایش کیفیت زندگی بیمار پس از سکته مغزی نقش بسزایی ایفا کند.
بهترین ورزش های سکته مغزی
علاوه بر فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی، تکنیک‌های ورزشی مختلفی وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای بازگرداندن نیروی حرکتی افراد بعد از سکته مغزی استفاده نمود. فعالیت‌های مذکور می‌توانند در بهتر شدن حرکات عضلانی، افزایش جریان خون و همچنین انقباض عضلانی و سفتی عضلات نقش مؤثری را ایفا کنند. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، باغبانی، حرکات موزون و بهطور کل انجام کارهای مربوط به گل و گیاه فعالیت‌های مناسبی جهت کاهش خطر سکته مغزی محسوب می‌شوند. شنا در آب گرم نیز یک ورزش بسیار مفید جهت بازگردانی حرکات عضلانی به شمار می‌رود و تا حد بسیار زیادی می‌تواند از تحلیل رفتن عضلات آسیب‌دیده جلوگیری کند. از مهم‌ترین ورزش‌های سکته مغزی که سبب رفع انقباض و سفتی عضلات می‌شود می‌توان به یوگا، ماساژ، تای چی، چی کونگ و پیلاتس، شیاشو (نوعی ماساژ ژاپنی که با فشار روی نقاط خاصی صورت می‌گیرد) اشاره نمود.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی فلج عصب صورت
تمرینات سکته مغزی در منزل
فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی در منزل نیز با انجام تمرینات ساده‌ای تا حدی امکان‌پذیر است. البته لازم به ذکر است که برای نتیجه بهتر می‌بایست به یک فیزیوتراپیست متخصص مراجعه شود تا بتواند این روش‌ها را در خانه برای بیمار انجام دهد. در ادامه به برخی از این تمرینات اشاره خواهیم کرد:
- انجام حرکات CIMT برای فلج دست یا پا
منظور از حرکات (CIMT) محدود کردن حرکت در اندام سالم است. در این تمرین حرکت در بازوی سالم فرد بیمار محدود شده و اندام فلج تحریک به حرکت می‌شود.
- آینه درمانی جهت بازیابی حرکت دست
در این حرکت فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی دست فلج و ضعیف پشت آینه قرار گرفته و دست سالم جلوی آینه به حرکت در می‌آید. انعکاس حرکات دست سالم در آینه روی دست آسیب‌دیده تاثیر گذاشته و آن را ترغیب به حرکت می‌کند.
- به‌کارگیری تمرینات ذهنی
هر فردی برای این‌که بتواند در کاری که انجام می‌دهد عملکرد بهتری داشته باشد، می‌بایست در ابتدا تمرین ذهنی درباره آن انجام دهد. به‌عنوان مثال اگر بیمار می‌خواهد انجام حرکات پا را در خود بهبود بخشد، باید تمرینات ذهنی در رابطه با این حرکت را انجام دهد.
- به‌کارگیری نیروی کایزن
برای پیشرفت درمانهای فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی توصیه می‌شود که این افراد روی رفتار و خلقیات خود نیز کار کنند. کایزن یک تمرین ژاپنی می‌باشد که بهبود مستمر را از طریق مراحل کوچک و پیوسته به ثمر می‌رساند.
کلینیک فیزیوتراپی دایان
چنانچه به دنبال بهترین کلینیک فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی در تهران هستید، «کلینیک فیزیوتراپی دایان» را به شما معرفی می‌کنیم. کلینیک مذکور خدمات فیزیوتراپی شامل درمانهای اسکلتی، عضلانی همانند کمردرد، آسیب‌های زانو، گردن درد، آسیب‌های ناحیه دست، مچ دست و پا را با به‌کارگیری راهکارهای موثر مثل الکتروتراپی، درمان دستی، شاک ویو تراپی، لیزر درمانی، کشش ستون فقرات، تکار درمانی، ماساژ درمانی، مگنت درمانی و … به شما عزیزان ارائه می‌دهد. برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید به آدرس https://dayanphysiotherapy.com/ مراجعه نمایید.
[box type=”download” align=”” class=”” width=””]محتوای این مطلب توسط تیم مجله صورتی‌ها، تولید نشده است و صرفا یک رپورتاژ خبری است و تیم صورتی‌ها محتوای نوشته را تایید یا رد نمی‌کند.
[/box]