رژیم یویویی که با عنوان چرخه وزن نیز شناخته می‌شود، الگویی برای کاهش وزن، افزایش وزن و رژیم غذایی دوباره برای کاهش وزن را توصیف می‌کند. در این پروسه وزن شما مثل یویو مدام بالا و پایین می‌شود و از این رو به آن رژیم یویویی می‌گویند. این نوع رژیم غذایی تا حدودی رایج است به طوری که ۱۰ درصد مردان و ۳۰ درصد زنان آن را انجام داده‌اند. این مقاله به بررسی برخی از عوارض رژیم یویویی می‌پردازد.
عوارض رژیم یویویی
در ادامه ۸ دلیل می‌خوانید که نشان می‌دهد رژیم یویویی می‌تواند عوارض بدی برای پیروان این رژیم داشته باشد. شما باید پیش از انتخاب این رژیم به عنوان رژیم اصلی خود با این عوارض آشنا شده و آگاهی کامل نسبت به آن‌ها داشته باشید چراکه این عوارض می‌تواند برای سلامتی شما بسیار مضر و غیر قابل جبران باشند.
۱- رژیم یویویی با افزایش میل باعث افزایش دوباره وزن می‌شود
در رژیم غذایی، چربی سوزی منجر به کاهش سطح هورمون لپتین شده که به طور معمول باعث می‌شود احساس سیری داشته باشید. در شرایط عادی، ذخایر چربی شما لپتین را به جریان خون منتقل می‌کند. این امر به بدن پیام می‌دهد که منابع انرژی در دسترس هستند و شما نیازی به خوردن ندارید. در شرایطی که کاهش چربی در بدن شما رخ می‌دهد، سطح لپتین کاهش می‌یابد و اشتها افزایش می‌یابد. افزایش اشتها باعث می‌شود بدن تلاش کند تا با خوردن بیش‌تر، انرژی زیادتری ذخیره کند.
علاوه بر این، از دست دادن توده عضلانی در رژیم غذایی، بدن را وادار به حفظ انرژی می‌کند. افراد وقتی از رژیم غذایی کوتاه‌مدت برای کاهش وزن استفاده می‌کنند، ۳۰ تا ۶۵ درصد از وزن کم شده در طی یک سال آینده بازخواهد گشت. از طرفی نتایج تحقیقات نشان می‌دهد از هر ۳ نفر که رژیم می‌گیرند، ۱ نفر از وزن قبلی خود نیز سنگین‌تر می‌شود. در نتیجه فرد تصمیم می‌گیرد دوباره به کاهش وزن فکر کند و این همان دلیلی است که به این پروسه رژیم یویویی گفته می‌شود.
۲- درصد چربی بدن افزایش می‌یابد
یکی دیگر از عوارض رژیم یویویی این است که باعث رشد چربی بدن می‌شود. در طول مرحله افزایش وزن در رژیم یویویی، چربی بدن راحت‌تر از عضله رشد می‌کند که باعث می‌شود چربی کلی بدن افزایش یابد. در یک بررسی ۱۱ مورد از ۱۹ مطالعه نشان می‌دهد این قضیه درست است. این امر به‌دلیل اثر کاهش وزن در این رژیم روی می‌دهد؛ اما اگر در سبک زندگی خود تغییر ایجاد کنید، دچار این مشکلات نمی‌شوید.
۳- منجر به از دست دادن ماهیچه می‌شود
در طول رژیم‌های غذایی برای کاهش وزن، بدن علاوه بر چربی، ماهیچه‌های عضلانی را نیز از دست می‌دهد. از آنجا که چربی پس از کاهش وزن راحت تر از عضله به دست می‌آید، این امر می‌تواند منجر به از دست دادن عضلات در طول زمان شود. از دست دادن عضلات در طول رژیم غذایی نیز منجر به کاهش قدرت فیزیکی می‌شود. این اثرات را می‌توان با ورزش‌های قدرتی کاهش داد. ورزش‌کردن به عضلات پیام رشد می‌دهد، این در حالی است که سایر قسمت‌های بدن در حال کاهش چربی هستند. در طی کاهش وزن، نیاز غذایی پروتئین بدن افزایش می‌یابد. با خوردن منابع کافی پروتئین میزان از دست دادن عضلات کاهش می‌یابد.
۴- افزایش وزن باعث چرب شدن کبد می‌شود
کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که بدن، چربی بیش از حد را درون سلول‌های کبدی ذخیره می‌کند. چاقی یک عامل خطر برای ایجاد یک کبد چرب است و افزایش وزن یک زنگ خطر برای ابتلا به این بیماری است. کبد چرب با تغییرات در نحوه متابولیسم کبد در مواجه با چربی‌ها و قند بدن همراه است و خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌یابد. کبد چرب در صورت نادیده گرفته شدن منجر به نارسایی مزمن کبد می‌شود. مطالعه‌ای بر روی موش‌ها نشان می‌دهد که چندین چرخه افزایش وزن و کاهش وزن باعث کبد چرب شده است.
۵- خطر ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد
یکی دیگر از عوارض رژیم یویویی این است که خطر ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد. رژیم غذایی یویو باعث افزایش ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ می‌شود، هرچند تمام تحقیقات این نتیجه را تایید نمی‌کنند. نتایج ۴ تحقیق از ۱۷ تحقیق نشان می‌دهد افرادی که رژیم غذایی یویو داشته‌اند، به دیابت نوع ۲ مبتلا شده‌اند. نتایج تحقیق روی ۱۵ بزرگسال نشان می‌دهد وقتی آن‌ها بعد از ۲۸ روز دوباره افزایش وزن داشتند، اغلب آن چربی شکمی بود. احتمال بیشتری دارد که چربی شکمی منجر به دیابت شود. درباره‌ی افزایش چربی در بازوها و پاها و باسن، این موضوع کم‌تر صدق می‌کند. نتایج تحقیقی روی موش‌ها نشان داد که سطح انسولین در موش‌هایی که در طول ۱۲ ماه رژیم یویو داشتند، بیش‌تر از موش‌هایی بود که به‌طور ثابت افزایش وزن داشتند. افزایش سطح انسولین از اولین نشانه های دیابت است. هرچند چنین نتایجی در سوژه‌های انسانی به‌دست نیامده است، میزان آن در افرادی که بعد از رژیم وزن‌شان افزایش یافته، بیش‌تر است.
۶- خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی افزایش می‌یابد
چرخه وزن با بیماری عروق کرونر مرتبط است. وضعیتی که در آن شریان‌های حیاتی قلب باریک می‌شوند. بازگشت وزن حتی بیش از اضافه وزنی ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. نتایج تحقیق روی نه هزار و پنجاه نه بزرگسال نشان می‌دهد افزایش ریسک ابتلا به بیماری قلبی بستگی به تغییرات متناوب وزنی دارد. بررسی چندین مطالعه ما را به این نتیجه می‌رساند که تغییرات بزرگ در وزن در طول زمان، احتمال مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را دو برابر افزایش می‌دهد.
۷- رژیم یویویی باعث افزایش فشار خون می‌شود
از دیگر عوارض رژیم یویویی می‌توان به افزایش فشار خون اشاره کرد. افزایش وزن از جمله جهش و یا بازگشت وزن بعد از رژیم به افزایش فشار خون مرتبط است. حتی این رژیم می‌تواند اثر مثبت کاهش وزن روی فشار خون را نیز خنثی کند. مطالعه‌ای که بر روی ۶۶ فرد بزرگسال انجام شد، نشان می‌دهد این فراد در حین کاهش وزن از کاهش فشار خون کمتری برخوردار بودند. مطالعه‌ای طولانی مدت نشان می‌دهد که ممکن است این تاثیر حتی پس از ۱۵ سال از بین برود.
تحقیق دیگری نشان می‌دهد که کسانی که به تازگی رژیم یویو داشتند، نسبت به کسانی که ۱۰ سال پیش از این شیوه پیروی کردند، از ریسک بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی برخودار هستند.
مطلب پیشنهادی برای شما:
۸- نا امیدی را افزایش می‌دهد
یکی دیگر از عوارض رژیم یویویی ایجاد و افزایش ناامیدی در فرد می‌باشد. رژیم یویویی می‌تواند بسیار خسته کننده باشد. چرا که فرد پس از یک تلاش سخت برای کاهش وزن دوباره شاهد افزایش وزن خواهد بود. در حقیقت، بزرگسالانی با سابقه رژیم غذایی یویو از زندگی و سلامت خود ناراضی هستند. این افراد در زندگی از لحاظ فکری عدم کنترل را احساس می‌کنند. با این حال، رژیم یویویی به نظر نمی‌رسد که با افسردگی، خود رهاسازی یا ویژگی های شخصیت منفی مرتبط باشد. این امتیاز خیلی مهم است افرادی که در گذشته دچار مشکل شده باشند به خود اجازه ندهند که احساس شکست و ناامیدی کنند بلکه باید یک راه دیگر انتخاب کنید.
سخن آخر
رژیم یویویی قسمتی از تغییرات بدنی در کوتاه مدت بوده و مزایای آن نیز کوتاه مدت و موقتی است. همانطور که خواندید، پس از کاهش وزن اشتها افزایش می‌یابد و بدن تمایل بیشتری به حفظ چربی دارد. این موضوع باعث بازگشت وزن به نقطه ابتدایی و حتی بیش از آن می‌شود. این رژیم سطح چربی را افزایش می‌دهد و ماهیچه‌ها و قدرت و انرژی را کاهش می‌دهد. همچنین خطراتی نظیر ابتلا به کبد چرب، دیابت، فشار خون و بیماری‌های قلبی را دارد.
برگرفته شده از:
