سلامت چشم با یوگا :
ما باید به هراندازه که برای پوست صورت و موی خود وقت میگذراریم ، برای چشمها هم همین مقدار را در نظر بگیریم. اما متاسفانه تقریبا اکثر آدما از چشمها غافل هستند و توجهای به سلامت آن نمیکنند . چشم پل ارتباطی ما با جهان بیرونی است . زیبایی خاصی در چشمان وجود دارد که چهرهها را با هم متفاوت میکند . پس باید در حفظ و سلامت آن بکوشیم . چک کردن چشمان کودکان تان در سالهای ابتدایی تولدشان میتواند یکی از راههای مراقبت از چشمها باشد . ورزش کردن که نیز یکی دیگر از اصلیترین موارد حفظ سلامتی ، بخصوص چشمها میباشد .
حرکات کره چشم انسان به وسیله شش عضله خارج کره چشمی که به اطراف کره چشم چسبیدهاند کنترل میشود . این عضلات نیز همانند عضلات بدن نیازمند تقویت هستند تا فرد با تقویت این عضلات ، میدان دید بیشتری کسب کرده و کمتر در معرض ضعف بینایی قرار گیرد . اصولا کار با کامپیوتر و افزایش سن از مهمترین عواملی هستند که موجب ضعف این عضلات شده و باعث کاهش قدرت انطباق چشمها میگردند ، بنابراین افزایش قدرت عضلات چشم برای تقویت بینایی انسان اهمیت زیادی پیدا میکند .انجام روزانه یکسری از تمرینات ویژه تحت عنوان یوگای چشم ، خستگی چشمها را کاهش داده و پیرچشمی را به تعویق میاندازد .
تذکر :
افرادی که ناراحتیهای چشمی دارند یا از لنزهای چشمی استفاده میکنند ، همچنین مبتلایان به بیماری دیابت لازم است قبل از انجام این تمرینات با پزشک معالج خود مشورت داشته باشند .
کاملا صاف و راحت و آرام در یکی از نشستهای یوگا بنشینید و سر و گردن را ثابت نگهدارید . دستها را میتوانید در حالت چین مودرا و یا گیانا بر روی زانوها قرار دهید . چشمها را ببندید و آگاهانه بدن خود را مرور کنید تا کاملا به شکل صحیحی نشسته باشید . سپس به آرامی توجه و آگاهی خود را به دمها و بازدمهای خود معطوف کرده و با هر دم و بازدم عضلات پیشانی ، چشمها و تمام صورت خود را وانهاده کنید . حال میتوانید آرام چشمهای خود را باز کرده و تمرینات را آغاز نمائید .
تمرین اول :
به آرامی چشمها را به سمت بالا و پایین حدقه چشم حرکت دهید و تا جایی که ممکن است دورترین نقاط بالا و پایین را نگاه کنید . البته دقت کنید که فشاری به چشم وارد نشود . این عمل را ۱۰ بار تکرار کنید . سپس به آرامی چشمها را ببندید ، کف دستها را به هم بسائید تا گرم شود و با کف دست چشمها را بپوشانید . لحظاتی در این حالت بمانید . با این کار به چشمان خود استراحت میدهید و گرمای دستها نقش مهمی در کاهش فشار چشمها ایفا میکند .
تمرین دوم :
به آرامی و تا جایی که ممکن است چشمها را به چپ و راست حرکت دهید و تمام سعی خود را داشته باشید که دورترین نقاط ممکن را با چشمها دنبال کنید . پس از ۱۰ بار تکرار این عمل ، به آرامی چشمها را ببندید و دوباره دستها را به هم بمالید تا گرم شود و بر روی چشمها قرار داده و استراحت کنید .
تمرین سوم :
سر را کاملا صاف نگه دارید ، ابتدا به منتهی الیه گوشه سمت چپ بالا نگاه کنید ، سپس نگاه را به آرامی به سمت پایین تغییر دهید و به گوشه سمت راست پایین نگاه کنید . سپس نگاه را آرام به طرف بالا ببرید و به گوشه سمت راست بالا نگاه کنید و پس از آن دوباره حرکت رو به پایین را در مسیر گوشه سمت چپ ادامه دهید . در پایان دور اول به نقطه شروع یعنی گوشه سمت چپ بالا برگردید . تمرین را سه بار تکرار کنید و با گذاشتن گودی کف دستها بر روی چشمهای بسته خود استراحت لازم را به چشمها بدهید .
تمرین چهارم :
شامیاوی مودرا انجام دهید به این ترتیب که در ابتدا به نقطهای در روبرو نگاه کنید و سپس جهت نگاه را به بالا تغییر داده ، به نقطه وسط ابروها خیره شوید و برای چند ثانیه نگاه را نگه دارید . این مودرا یک تمرین قوی برای مراقبه بشمار میرود و بر روی آجنا چاکرا یا چشم سوم اثرات مثبت و مفیدی دارد .
تذکر مهم :
به جهت اینکه این تمرین با عضو حساسی از بدن در ارتباط میباشد توجه داشته باشید که در وضعیت نهایی به مدت طولانی نمیبایست توقف کنید ، به جهت اینکه در توقف طولانی مدت ، عضلات و اعصاب چشم تحت تأثیر این تمرین شدیداً تحریک شده و بر روی شبکیه اثرات منفی بر جای میماند . به خاطر بسپارید تنها چند ثانیه کفایت میکند و تمرین را بین ۵ تا ۱۰ مرتبه میتوان تکرار نمود .
تمرین پنجم :
ناسیکاگرا دریشی موردا انجام دهید . به بینیخود خیره شوید و تمرکز خود را بر نوک بینی نگهدارید . پس از لحظاتی آرام چشمها را ببندید و رها سازید . این تمرین را میتوانید به دفعات در طول ۵ دقیقه تگرار کنید .
تذکر مهم :
اگر چشمها دچار خستگی شدند به آنها فشار نیاورید و به شیوهای که آموختید با گرم کردن دستها و گذاشتن بر روی چشمها استراحت لازم را برای چشمان خود فراهم کنید . پس از رفع خستگی میتوانید تمرین را تکرار کنید .
تمرین ششم :
چشمها را به آرامی به صورت دایرهوار ، در جهت عقربههای ساعت و خلاف جهت عقربه حرکت دهید .۵ بار این تمرین را تکرار کنید ، سپس چشمها را به آرامی ببندید و به شیوهای که آموخته اید استراحت کنید .
تمرین هفتم :
انگشت خود را در مقابل بینی نگه دارید و به آرامی به سمت راست حرکت دهید و در منتهی الیه سمت راست لحظاتی ثابت نگهدارید . سپس آرام به مرکز برگردانید و به سمت چپ حرکت دهید و مجدداً برای لحظاتی ثابت نگهدارید . در پایان دور اول چشمها را کمی بالا ببرید و نگاهی به دورترین نقطه افق بیندازید . ۵ بار این عمل را تکرار کنید و بعد مجدداً به چشمان خود استراحت دهید .
تمرین هشتم :
چشمها را تا زمانی که احساس ناراحتی نکردهاید ، محکم ببندید . این انقباض را برای ۳ ثانیه نگهدارید و سپس چشمها را آرام باز کنید . ۵ بار این تمرین پلک زدن را انجام دهید .
در پایان تمرینات مجدداً کف دستها را به هم بمالید تا گرم شود و گودی کف دستها را بر روی چشمهای بسته خود قرار دهیذ . اجازه ندهید کمترین نوری از لابه لای انگشتان عبور کند . به تاریکی پشت چشمهای بسته خود خیره شوید و تصور کنید که این تاریکی تیره و تیرهتر میشود . سپس بر روی این فضای تاریک تمرکز کنید و به مرور یکی از خاطرات خوشایند خود بپردازید . برای چند دقیقه در این وضعیت بمانید و استراحت کنید . برای پایان دادن به تمرینات در تاریکی گودی کف دستها چند بار پلک بزنید و آرام چشمها را باز کنید . حالا با چشمهایی جهان را میبینید که با چند دقیقه قبل خود تفاوت دارد . جهان پیرامون شما آرامتر و روشنتر شدهاست!
شما میتوانید این تمرینهای ساده را در هر ساعتی از روز و در هر جایی که هستید ، انجام دهید . تاثیر این تمرینات پس از چند هفته تمرین مستمر ، خود را نشان خواهد داد و با تکرار این تمرینات متوجه انعطاف پذیری عضلات چشمها و بهبود کارکرد آنها خواهید شد .