برای حل مشکلات زانو درد ، این مطلب را کامل مطالعه کنید
صدمات زانو شامل کشیدگی، دررفتگی ، اشک غضروف و شکستگی‌های مربوط به ساختارهای زانو است. زانو نوعی مفصل لولایی است که اجازه می‌دهد تا پا به انعطاف پذیری لازم برسد که از کندیل‌های استخوان ران و درشت‌نی و سطح پشتی کشکک درست شده است. این مفصل دارای حرکات تا شدن باز شدن و به هنگام خم بودن زانو کمی هم حرکات پهلویی یا جانبی دارد. این مفصل بزرگ‌ترین مفصل بدن است که اهمیت زیادی دارد و به خاطر حرکات زیاد و تحمل وزن بدن در معرض آسیب‌دیدگی است. مفصل زانو توسط یک کپسول مفصلی بزرگ و به کمک رباط‌ها، مینیسک‌ها و عضلات آن منطقه تقویت و محافظت میشود. حال هر چه این عضلات قوی‌تر باشند، احتمال آسیب‌دیدگی کمتر میشود. مفاصل لولا در بدن منحصر به فرد است.
در هر آسیب زانو اولین امری که رخ می‌دهد بوجود آمدن التهاب است. که این التهاب منجر به درد و تورم و کاهش توانایی حرکت مفصل زانو خواهد شد. شکستن این سیکل التهابی می‌تواند منجر به تسریع بهبودی و کاهش درد شود.
غضروف‌های مفصلی از تماس مستقیم استخوان‌ها با هم جلوگیری و در نتیجه مفصل را از آسیب‌دیدگی محافظت می‌کنند. درد زانو بسیار شایع است و ۲۵ درصد از افرادی که بالای ۵۵ سال سن دارند، از زانودرد مزمن شکایت دارند. تشخیص بیماری بیشتر این افراد آرتروز است. بیشتر افراد فکر می‌کنند زانودرد یک مشکل اجتناب‌ناپذیر و درمان‌نشدنی و پیامد طبیعی افزایش سن است؛ به همین دلیل برای درمان آن فقط از علامت درمانی و مسکن‌ها استفاده می‌کنند. پس از چند سال که درد افزایش می‌یابد و مفاصل ناپایدار می‌شوند، در صورتی که منعی برای جراحی وجود نداشته باشد، میتوان برای جایگزینی مفصل اقدام به جراحی نمود. اما بر اساس مطالعات، فعالیت فیزیکی جزء درمان آرتروز زانو است و درد زانو را کاهش می‌دهد؛ بیماران باید ورزش را شروع کنند و میزان فعالیت فیزیکی خود را افزایش دهند. اما چیزی که افراد را نگران می‌کند، این است که فعالیت فیزیکی موجب ایجاد درد در مفاصل و در عوض، استراحت موجب کاهش درد میشود. اگر آموزش کافی و اطلاع‌رسانی درست به بیماران صورت نگیرد، ممکن است افراد تصور کنند که با انجام حرکات ورزشی مفصلهایشان آسیب بیشتری می‌بیند و در نتیجه فعالیت بدنی را کاهش می‌دهند. اما باید بدانید، آنچه باعث آسیب‌دیدگی بیشتر مفاصل میشود، عدم تحرک و فعالیت بدنی است که موجب ضعف عضلات،پوکی استخوان و خشکی مفاصل می‌گردد. داشتن عضلات قوی برای حفظ سلامت مفصل زانو و پیشگیری از آرتروز زانو حیاتی است.عضلات ضعیف به راحتی خسته می‌شوند و طرز راه رفتن فرد را تغییر می‌دهند. حتی ممکن است ضعف عضلات و بد راه رفتن منشأ زانو درد باشد.
چند توصیه برای پیشگیری از درد
۱-هیچ‌گاه برای مدت طولانی در یک وضعیت ثابت نایستید و هر چند دقیقه یکبار وزن خود را از یک پا به پای دیگر منتقل کنید.
۲– زمانی که مجبورید کاری را سرپا انجام دهید و یا مجبورید برای مدت طولانی یکجا بایستید، پای خود را روی یک چهارپایه کوتاه قرار دهید و پس از چند دقیقه پای خود را عوض کنید. این کار برای کمر نیز مفید است.
۳– بهترین حالت برای استراحت زانو زاویه ۹۰ درجه است؛ بنابراین بهتر است هنگام نشستن، بر روی مبل بنشینید. نشستن دو زانو و چهارزانو نه تنها باعث استراحت زانو نمی‌شود، بلکه برای زانو مضر هم هست.
۴– حتی‌المقدور از توالت فرنگی استفاده کنید؛ زیرا خم شدن کامل زانو بسیار زیان‌آور است.
۵– قوی کردن عضلات همسترینگ، چهارسر ران و دو قولو که مفصل زانو را در بر دارد نیز از زانودرد جلوگیری می‌کند
ورزش‌های مفید برای زانو
شنا کردن اولین گزینه پزشکان است. شنا به‌جز شنای کرال پشت، برای زانوها بسیار مفید است. علاوه بر شنا میتوان در قسمت کم عمق استخر قرار گرفته و به مدت ۱۵ دقیقه در مسیر عرض استخر راه رفت. این کار موجب میشود بدون وارد آمدن فشار بر مفصل زانوی مبتلا به آرتروز، عضلات اطراف زانو تقویت شود تا وزن اندام‌های فوقانی به زانو وارد نیاید. البته امکان این ورزش همیشه مهیا نیست. دومین گزینه پیاده‌روی است. پیاده‌روی فشار زیادی بر زانوها وارد نمی‌کند. پیاده‌روی سریع، اگر قبلا آسیبی در زانوهایتان نداشته‌اید، مشکلی ندارد. اما به زانوهای معیوب آسیب می‌رساند. دوچرخه‌سواری نیز بر روی زانوها فشار زیادی وارد نمی‌کند. به‌طور کلی هرگونه فعالیتی که فشار کمی بر زانوها وارد کند و یا فعالیت‌هایی که در آنها شما مجبور نیستید به‌سرعت تغییر جهت بدهید، برای زانوها مشکل‌ساز نیستند.
ورزش‌های مضر برای زانو
هر ورزشی که مستلزم خم‌کردن شدید زانوها باشد می‌تواند به زانو صدمه بزند. اگر خم کردن به‌همراه بلندکردن وزنه باشند، فشار مضاعفی به زانوها وارد می‌کند و می‌تواند به زانو آسیب برساند.
با این تعریف فعالیت‌های ورزشی که در آنها خم می‌شوید یا می‌پرید، و ورزش‌هایی که در آن حرکت‌های خم‌شدن زانوها و فرودآمدن روی پاها به دفعات زیاد انجام میشود نیز برای زانوها مضر هستند. این ورزش‌ها عبارتند از: فوتبال یا فوتسال ، بسکتبال و والیبال ، ورزش های رزمی ، تمرینات پلیومتریکی(پرشی). طناب‌زدن جزء موارد استثنایی است که به رغم پریدن آسیبی به زانو وارد نمی‌کند.
ورزش‌هایی که در آنها فرد می‌پرد، فرود می‌آید یا در حال دویدن به‌طور ناگهانی تغییر مسیر می‌دهد، فشار خیلی زیادی روی زانوها وارد می‌کند که ممکن است منجر به آسیب به رباط‌های زانو و به‌خصوص رباط صلیبی قدامی شوند. حتی مقادیر کم این فعالیت‌های ورزشی نیز می‌توانند باعث آسیب به غضروف یا منیسک‌های زانو که از غضروف آن محافظت می‌کنند، بشود. توجه داشته باشید ورزشکاران حرفه‌ای با گذراندن دوران بدن سازی و تقویت عضلات پا احتمال آسیب دیدگی را کاهش می‌دهند ضمن اینکه قبل از شروع ورزش نیز بدن خود را بطور اصولی و مناسب گرم می‌کنند، برای همین است که میزان آسیب در آنها کمتر است، ورزشکاران آماتوریست که مثلا فوتبال بازی می‌کنند.
ورزش‌های مفید برای پیشگیری از زانو درد
قوی بودن عضلات ناحیه زانو سبب کشیده شدن کشکگ به بالا شده و از فشار روی زانو می‌کاهد. انجام مرتب این تمرین‌ها به صورت صحیح و با توصیه پزشک، می‌تواند تا حد زیادی از زانودرد جلوگیری کند و در کاهش درد و تسریع بهبودی مؤثر باشد. توجه داشته باشید که انجام نادرست این تمرینات نه‌تنها مفید نیست، بلکه برای زانودرد بسیار مضر است.
۱- بلند شدن روی پله ( Stair Step-Ups):
پای چپ را روی پله قرار دهید و با دست محافظ یا نرده‌ی پله را بگیرید. با پای چپ بر روی پله بلند شوید تا صاف بایستید بدون اینکه پای راست روی پله قرار گیرد. ۲ ثانیه توقف کنید و به حالت اول باز گردید و پای راست را روی پله‌ی پایینی قرار دهید بطوری که هیچ وزنی روی پای چپ نباشد.این حرکت را ( بلند شدن روی پای چپ ) ۶ بار تکرار کنید. حال پای خود را عوض کنید و تمرین را تکرار کنید.در صورتی که انجام ۶ مرتبه این حرکت برای یک پا مشکل است هر ۳ حرکت یک بار پا را تعویض کنید.
۲- بالا و پایین ( Up and Downs ):
بر روی یک صندلی صاف و بدون دستی بنشینید و دست‌ها را در کنار بدن قرار دهید تا در حالت مساوی و متعادل قرار گیرند در حالی که کف پاها روی زمین قرار دارد.به آرامی بر روی پاها بلند شوید تا بدنتان در راستای قائم قرار گیرد.چند ثانیه در حال ایستاده قرار گیرید و سپس دوباره به آرامی بنشینید.این تمرین را به مدت حدود یک دقیقه تکرار کنید. در صورتی که بلند شدن از صندلی برای شما مشکل است می‌توانید یک بالش کوچک روی نشیمن صندلی قرار دهید. دقت کنید در حین بلند شدن شدن ونشستن نباید زانوها جلوتر یا کنار پنجه‌ی پاها رود.
۳- خم کردن زانو (Leg Flexes ):
روی زمین بنشینید و پاها را در مقابل خودتان دراز کنید و در کنار هم قرار دهید. برای حمایت بدن، دست‌ها را در پشت بدن روی زمین قرار دهید.پاشنه‌ی پای راست را روی زمین بکشید و به سمت باسن ببرید تا حدی که در ناحیه‌ی ران احساس کشش کنید.در این حالت ۵ ثانیه توقف کنید و پا را بآرامی به حالت اول باز گردانید سپس چند ثانیه استراحت کنید.این تمرین را ۱۰ بار تکرار کنید.تمام مراحل را برای پای دیگر انجام دهید.
۴- غلتک زانو ( Knee Rolls ) :
بر روی زیر انداز یا یک پد ورزشی به پشت دراز بکشید زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین بگذارید و دست‌ها را در کنار بدن روی زمین بگذارید و به بالا نگاه کنید.زانوها را با هم و به آرامی به سمت راست بیندازید تا جایی که در پهلو و پشت احساس کشش کنید. ۵ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس بآرامی به حالت اول باز گردید و زانوها را به سمت چپ بیندازید.این تمرین را ۱۰ بار متناوی انجام دهید.
۵- به پشت بلند کردن ران ( Hip Extensions ) :
به شکم بر روی یک پد ورزشی دراز بکشید و پاها را در کنار هم قرار دهید و دست‌ها را جهت حمایت بدن زیر چانه قرار دهید.به زمین نگاه کنید.حال پای راست را بحالت صاف به پشت ، حدود ۵ تا ۱۰ سانتینتر از روی زمین بلند کنیدچند ثانیه توقف کنید و پا را بحالت اول باز گردانید. ۵ بار این تمرین را تکرار کنید و تمرین را برای پای چپ نیز انجام دهید.
