صورتی‌ها: نقرس یک نوع آرتریت و یک بیماری التهابی مفاصل است که تقریبا ۳ درصد از جمعیت جهان به این بیماری مبتلا هستند. ۳ درصد از کل جهان جمعیت کمی نیست و بالغ بر ۲۲۸ میلیون نفر در کل کره خاکی را شامل می‌شود. افراد مبتلا به نقرس حملات ناگهانی و شدید درد و تورم و التهام مفاصل را تجربه می‌کنند. خوشبختانه، نقرس می‌تواند با داروها، رژیم غذایی مناسب و تغییر سبک زندگی بهبود می‌یابد. این مقاله بهترین رژیم غذایی نقرس و مواد غذایی ممنوع برای نقرس را مورد بررسی قرار می‌دهد.
رژیم غذایی نقرس
نقرس چیست؟
نقرس نوعی از آرتریت است که شامل درد ناگهانی، تورم و التهاب مفاصل است. تقریبا نیمی از موارد نقرس بر انگشتان بزرگ پا تاثیر می‌گذارد، در حالی که موارد دیگر بر باقیِ انگشتان، مچ، زانو و پاشنه تاثیر می‌گذارند.
علائم یا حملات نقرس، زمانی رخ می‌دهد که اسید اوریک زیادی در خون وجود دارد. اسید اوریک فراورده زاید تولید شده توسط بدن در زمان هضم غذاهای خاص است. هنگامی که سطح اسید اوریک خونِ شما بالا است، کریستال‌های آن در مفاصل شما رسوب پیدا می‌کنند. این فرآیند باعث تورم، التهاب و درد شدید می‌شود. حملات نقرسی معمولا در شب رخ می‌دهد و تا ۳ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. اکثر افراد مبتلا به این بیماری این علائم را تجربه می کنند، زیرا بدن آنها نمیتواند اسید اوریک اضافی را به میزان لازم دفع کند و این کار باعث جمع آوری اسید اوریک، متبلور شدن و نشست در مفاصل می‌شود.
تغذیه چگونه بر نقرس تاثیر می گذارد؟
اگر نقرس دارید، برخی از غذاهای خاص ممکن است باعث افزایش سطح اسید اوریک شما شوند. مواد غذایی تحریک‌کننده این بیماری معمولا حاوی سطح بالای پورین هستند. پورین یک ماده موجود در غذاهای طبیعی می‌باشند. وقتی پورین موجود در غذا هضم می‌شود، بدنتان اسید اوریک را به عنوان یک محصول زائد تولید می‌کند. این امر، یک نگرانی برای افراد سالم نیست چون این بدن افراد به طور موثر اسید اوریک اضافی را از بدن دفع می‌کند.
با این حال، افراد مبتلا به نقرس قادر به حذف موثر اسید اوریک نیستند. بنابراین، یک رژیم غذایی حاوی پورین بالا می‌تواند باعث تجمع اسید اوریک و حمله نقرس شود. خوشبختانه، تحقیقات نشان می‌دهند که محدود کردن غذاهای با سطح پورین بالا و استفاده از داروهای مناسب می‌تواند از حملات نقرس جلوگیری کند.
غذاهایی که به طور معمول سهم بزرگی در حملات نقرسی دارند، شاملِ گوشت ارگان، گوشت قرمز، غذاهای دریایی، الکل و آبجو می‌باشند که حاوی مقادیر متوسط یا زیاد پورین هستند.
با این حال، یک استثنا برای این قانون وجود دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که سبزیجات حاوی از پورین باعث حملات نقرس نیستند.
جالب توجه است که نوشیدنی‌های دارای فروکتوز و شیرین می‌تواند خطر نقرس و حملات نقرس را افزایش دهند، حتی اگر غنی از پورین نباشند. ولی درعوض می‌توانند سطوح اسید اوریک را با تسریع در چند فرآیند سلولی بالا ببرند.
برای مثال، یک مطالعه شامل ۱۲۵۰۰۰ نفر، نشان داد که افرادی که بیش‌ترین مقدار مصرفی فروکتوز دارند، خطر ابتلا به نقرس در آنها بیشتر است. از طرف دیگر، تحقیقات نشان می‌دهند که محصولات لبنی کم‌چرب، محصولات سویا و ویتامین c می‌توانند به جلوگیری از حملات نقرس با کاهش سطح اسید اوریک کمک کنند.
غذاهای مضر برای نقرس
اگر شما در معرض خطر حملات نقرس قرار دارید، باید از مواد غذایی اصلیِ مضر بر نقرس که شامل غذاهایی با پورین بالا هستند، اجتناب کنید. منظور از غذاهای با سطح بالا، غذاهایی هستند که در ۱۰۰ گرم آنها بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم پورین وجود دارد. همچنین باید از غذاهایی با فروکتوز بالا و غذاهایی با سطح پورین متوسط که شامل ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم در ۱۰۰ گرم می‌باشد، اجتناب کنید. چون ممکن است، منجر به حملات نفرس شوند. در لیست زیر، غذاهای مضر برای نقرس را مشاهده می‌کنید که اغلب دارای پورین یا فروکتوز بالا هستند.
- تمام گوشت‌های ارگان: این گوشت همان، گوشت سیستم‌های بدن است که شامل، کبد(جگر)، کلیه(قلوه)، لوزالمعده(خوئک) و مغز می‌باشند.
- گوشت: شاملِ گوشت شکار و گوشت دام اهلی، نظیر، گوشتِ قرقاول، گوشت گوساله، گوشت آهو و گوزن و … می‌باشد.
- ماهی: شاه ماهی، قزل آلا، اسقومری، تن، ساردین، کولی، ماهی روغن کوچک و … شامل این دسته می‌باشند.
- دیگر غذاهای دریایی: این دسته شاملِ حلزون اسکالوپ، خرچنگ، میگو و گوزن ماهی می‌باشند.
- نوشیدنی‌های شیرین: شامل نوشابه‌های گازدار شیرین و آب‌میوه‌ها
- قندهای اضافه شده: عسل، شهد آگوا و شربت ذرت با فروکتوز بالا جزء این دسته از غذاهای مضر برای نقرس هستند.
- مخمرها: مخمر غذایی، مخمر آبجو و دیگر مکمل‌های مخمر
علاوه بر این، باید از کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان سفید، کیک و کوکی‌ها اجتناب شود. اگر این مواد در میوه یا فروکتوز بالا نیستند اما مواد مغذی پایینی دارند و ممکن است سطح اسید اوریک را بالا ببرند.
[box type=”download” align=”” class=”” width=””]مطلب پیشنهادی برای شما:
♦ روش‌های کاربردی برای درمان نقرس با سرکه سیب
[/box]
غذاهای مجاز برای نقرس
گرچه رژیم غذایی نقرس بسیاری از غذاهای لذیذ را از رژیم شما حذف می‌کند، با این وجود هنوز هم مقدار زیادی از غذاها وجود دارند، که بتوانید در کنار کنترل نقرس از آنها لذت ببرید. غذاهای مناسب برای نقرس، غذاهایی هستند که مقدار پورینِ آنها کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم از ۱۰۰ گرم باشد. در لیست زیر، برخی از غذاهای کم پورین که معمولا برای افراد مبتلا به نقرس ایمن هستند را مشاهده می‌کنید.
- میوه‌ها: همه میوه ها معمولا برای نقرس خوب هستند. در این بین حتی گیلاس ممکن است به کاهش حملات اسید اوریک و کاهش التهاب کمک کند.
- سبزیجات: تمام سبزیجات برای نقرس خوب هستند. این دسته شاملِ سیب زمینی، نخود فرنگی، قارچ، بادمجان و سبزیجات برگ سبز تیره می‌باشند.
- دانه‌ها: آجیل و دانه نیز جزء غذاهای مجاز برای نقرس می‌باشند.
- غلات کامل: این غلات شاملِ جو، جو دوسر و برنج قهوه‌ای می‌باشند.
- محصولات لبنی: تمام لبنیات بی خطر هستند، اما لبنیات کم چرب بیشتر مفید هستند.
- تخم مرغ‌ها
- نوشیدنی‌ها: قهوه، چای و چای سبز را می‌توانید بخورید.
- گیاهان و ادویه‌جات
- روغن‌های گیاهی: این دسته شامل روغن‌های کانولا، نارگیل، زیتون و کتان می‌باشند.
غذاهایی که باید با احتیاط مصرف کنید
به غیر از گوشت ارگان، گوشت شکاری و برخی ماهی‌ها، بیشتر گوشت‌ها می توانند در اعتدال مصرف شوند. البته باید توجه کنید که این موارد را می‌توانید در حدود ۱۱۵ تا ۱۷۰ گرم در هفته مصرف کنید. این غذاها حاوی مقدار متوسط پورین هستند که به میزان ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ گرم در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، خوردن بیش از حد آنها ممکن است موجب حمله نقرس شود.
- گوشت‌ها: این گوشت‌ها شاملِ مرغ، گوشت گاو، گوشت خوک و گوشت بره می‌باشد.
- ماهی‌های دیگر: ماهی آزاد یا سالمون تازه و یا کنسرو شده معمولا حاوی سطوح پایینتری از پورین‌ها نسبت به سایر ماهیان است.
رژیم غذایی نقرس
استفاده از یک رژیم غذایی نقرس به شما کمک می‌کند درد و تورم را کاهش دهید و در عین حال از حملات آتی پیش‌گیری کنید. در ادامه یک نمونه از رژیم غذایی نقرس برای یک هفته را مشاهده می‌کنید.
روز شنبه
- صبحانه: نان جو با ماست یونانی و ۱/۴ فنجان (حدود ۳۱ گرم) انواع توت‌ها
- ناهار: سالاد کوینا با تخم مرغ آب پز و سبزیجات تازه
- شام: ماکارونی کامل گندم با مرغ سرخ شده، اسفناج، فلفل دلمه ای و پنیر فتا کم چرب
روز یکشنبه
- صبحانه: اسموتی با ۱/۲ فنجان (۷۴ گرم) بلوبری، ۱/۲ فنجان (۱۵ گرم) اسفناج، ۱/۴ فنجان (۵۹ میلی لیتر) ماست یونانی و ۱/۴ فنجان (۵۹ میلی لیتر) شیر کم چرب
- ناهار: ساندویچ غلات کامل با تخم مرغ و سالاد
- شام: مرغ سرخ شده و سبزیجات با برنج قهوه‌ای
روز دوشنبه
- صبحانه: ۱/۳ فنجان (۲۷ گرم) جو دوسر، ۱/۴ فنجان (۵۹ میلی لیتر) ماست یونانی، ۱/۳ فنجان (۷۹ میلی لیتر) شیر کم چرب، ۱ قاشق غذاخوری (۱۴ گرم) تخم چیا، ۱/۴ فنجان (حدود ۳۱ گرم) انواع توت ها و ۱/۴ قاشق چایخوری (۱٫۲ میلی لیتر) عصاره وانیلی
- ناهار: نخود‌ها و سبزیجات تازه با یک نان کامل گندم
- شام: ماهی سالمون پخته شده با گیاهان دارویی نظیر مارچوبه به همراه گوجه فرنگی و گیلاس
رژیم غذایی نقرس روز سه شنبه
- صبحانه: ۲ قاشق غذاخوری (۲۸ گرم) تخم چیا، ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) ماست یونانی، و ۱/۲ قاشق چایخوری (۲٫۵ میلی لیتر) عصاره وانیل با میوه‌های بریده شده بنا به انتخاب خودتان
- ناهار: ماهی سالمون با سالاد
- شام: سالاد کوینا، اسفناج، بادمجان و سالاد فتا
روز چهارشنبه
- صبحانه: نان تست فرانسوی با توت فرنگی
- ناهار: ساندویچ غلات کامل با تخم مرغ و سالاد
- شام: مخلوط توفو و سبزیجات با برنج قهوه‌ای
رژیم غذایی نقرس روز پنجشنبه
- صبحانه: قارچ و کوکو فریتاتا
- ناهار: توفو و برنج قهوه‌ای
- شام: همبرگر مرغ خانگی با سالاد تازه
روز جمعه
- صبحانه: املتِ تخم مرغ، اسفناج و قارچ
- ناهار: نخود‌ها و سبزیجات تازه با یک نان کامل گندم
- شام: تخم مرغ تاکو با اسفناج و فلفل با نان لواش یا نان ذرتِ مکزیکی
تغییرات در سبک زندگی برای درمان نقرس
جدا از رژیم غذایی، چند تغییر در سبک زندگی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا ریسک ابتلا به نقرس را کاهش دهید.
کاهش وزن
اگر مبتلا به نقرس هستید، اضافه وزن می‌تواند خطر حملات نقرس را افزایش دهد. چاقی ممکن است ترشح انسولین در بدن شما را با تغییراتی مواجه سازد و از این رو سطح قند خون شما دچار تغییر خواهد شد. تحقیقات نشان می‌دهند که کاهش وزن می‌تواند به کاهش مقاومت انسولین و کاهش سطح اسید اوریک کمک کند.
ورزش کردن
ورزش منظم یک راه دیگر برای جلوگیری از حملات نقرس است. ورزش علاوه بر اینکه به شما کمک کند وزن سالم خود را حفظ کنید، بلکه سطح اسید اوریک را نیز پایین می‌آورد.
هیدراته کردن بدن
تامین آب مورد نیاز بدن می‌تواند به کاهش خطر حملات نقرس کمک کند. به همین دلیل مصرف آب کافی به بدن کمک می‌کند که اسید اوریک اسید را از خون خارج کرده و آن را از طریق ادرار از بدن دفع کند. اگر ورز زیادی انجام می‌دهید، هیدراته ماند شما بسیار اهمیت دارد، زیرا ممکن است آب زیادی از طریق عرق از دست بدهید.
محدود کردن مصرف الکل
الکل عامل مهمی برای حملات نقرس است. در این صورت بدن ممکن است حذف الکل از بدن را نسبت به حذف اسید اوریک ارجحیت دهد و باعث تجمع کریستال‌ها در مفاصل شود.
استفاده از مکمل ویتامین C
تحقیقات نشان می‌دهند که مکمل‌های ویتامین C ممکن است در جلوگیری از حملات نقرس یا کاهش سطح اسید اوریک موثر باشد. به نظر می رسد که ویتامین C با کمک کلیه‌ها، باعث می‌شود ادرار، اسید اوریک بیشتری را دفع کند.
برگرفته شده از: